15ο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ – Η Μέθοδος Time Travel

15ο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ – Η Μέθοδος Time Travel

Σε συνδιοργάνωση με τον ΔΟΠΑΡ και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τη στήριξη της ΕΦΑ Δωδεκανήσου, ο σύλλογος «Μεσαιωνικό Ρόδο» πραγματοποίησε το 15ο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ με τίτλο «Όταν άλλαξε ο ρους της ιστορίας…».

Το 2022 συμπληρώθηκαν 500 χρόνια από τη Β’ Μεγάλη Πολιορκία της Ρόδου από τους Οθωμανούς, που κατέληξε στη συνθηκολόγηση μεταξύ του Σουλτάνου και του Τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, με αποτέλεσμα την παράδοση της πόλης στους εχθρούς και την αποχώρηση του Τάγματος.

Έτσι, το Φεστιβάλ είχε στόχο να κάνει γνωστά σε όλους μας τα γεγονότα της συγκεκριμένης περιόδου που οδήγησαν στην πολιτισμική μετάβαση της τοπικής κοινωνίας και να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, συνδυάζοντας ποικιλία εκδηλώσεων ιστορικού, εκπαιδευτικού, αλλά και ψυχαγωγικού περιεχομένου.

Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν τον Οκτώβριο και πραγματοποιήθηκαν και σε άλλα νησιά της Δωδεκανήσου ενώ ολοκληρώθηκαν στις 22 Δεκεμβρίου 2022 με ένα Μουσικό Αναλόγιο, που περιλάμβανε το Χρονικό της Β΄ Μεγάλης Πολιορκίας της Ρόδου από τους Οθωμανούς, με αφηγητή το γνωστό Ρόδιο ηθοποιό, Κωστή Σαββιδάκη.

Η μέθοδος Time Travel

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, ο σύλλογος «Μεσαιωνικό Ρόδο» ενέταξε την παρουσίαση και υλοποίηση της μεθόδου Time Travel. Η μέθοδος Time Travel συνδυάζει τη μαθησιακή διαδικασία και την ιστορική αναβίωση για να συνδέσει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον και να βγάλει ωφέλιμα συμπεράσματα. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ για την Κινητικότητα Ατόμων-Εκπαίδευση Ενηλίκων, εκπαιδεύτηκαν στη μέθοδο Time Travel τα μέλη του συλλόγου, Άννα Αχιολά, Δέσποινα Καραγιάννη, Ελευθερία Μπινίκου και Γιόλα Πελεκάνου, στην Κερασούντα της Τουρκίας από 24 Ιουνίου έως 2 Ιουλίου 2022, με το συντονισμό της διεθνούς οργάνωσης Bridging Ages με έδρα τη Σουηδία.

Η μέθοδος απευθύνεται τόσο σε παιδιά όσο και σε μεγάλους και επιδιώκει να δημιουργήσει προβληματισμό και αναστοχασμό για σύγχρονα θέματα, όπως η ειρήνη, η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η ισότητα κ.λπ., και παρέχει εργαλεία για την οικοδόμηση σχέσεων κοινότητας. Ο στόχος είναι η προαγωγή της εκπαίδευσης, της μάθησης και της κοινωνικής συνοχής καθώς και η συμβολή στην οικοδόμηση σχέσεων κοινότητας.

Η ελληνική συμμετοχή, αξιοποιώντας την Ιστορία της Ρόδου, σχεδίασε πολιτιστικό δρώμενο με τη μέθοδο Time Travel με αφορμή το ποίημα «Το Θανατικό της Ρόδου» του Εμμ. Γεωργηλλά-Λιμενίτη, λόγιου και κληρικού του 15ου αιώνα και απηύθυνε πρόσκληση προς τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και σε εκπαιδευτές κάθε μορφής εκπαίδευσης (πρόσκοποι κ.ά.), προκειμένου να τους γνωρίσει τη μέθοδο και να τους ενθαρρύνει να λάβουν μέρος στη δράση Time Travel, για να μάθουν τη μέθοδο στην πράξη και κατόπιν να μπορέσουν να δημιουργήσουν με τους μαθητές τους τη δική τους δράση Time Travel.

Έτσι, το Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε το πρόγραμμα επιμόρφωσης στη μέθοδο Time Travel στον Προμαχώνα του Αγίου Γεωργίου. Στο πλαίσιο της επιμόρφωσης, η πρόεδρος του Μεσαιωνικού Ρόδου, Άννα Αχιολά, παρουσίασε το σύλλογο, τις δράσεις του και ειδικότερα τις εκδηλώσεις του Μεσαιωνικού Φεστιβάλ για το 2022 και αναφέρθηκε στην υποβολή της πρότασης του Μεσαιωνικού Ρόδου στο πρόγραμμα Erasmus+ αναφορικά με την εκπαίδευση στη μέθοδο Time Travel. Κατόπιν έλαβε το λόγο η εκπαιδευτικός, διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Καλαβάρδων και μέλος του συλλόγου, Γιόλα Πελεκάνου, η οποία παρουσίασε τη διεθνή οργάνωση Bridging Ages, που είναι υπεύθυνη για τη μέθοδο Time Travel και τον τρόπο υλοποίησής της σε διάφορες χώρες, ενώ μίλησε και για την εκπαίδευση που έλαβε η ελληνική συμμετοχή στην Κερασούντα κατά το δρώμενο Time Travel που είχε διοργανωθεί εκεί. Ακολούθησε η Ελευθερία Μπινίκου, μεταφράστρια, υπάλληλος του ΔΟΠΑΡ, επίσης μέλος του συλλόγου Μεσαιωνικό Ρόδο, που παρουσίασε τη μέθοδο στο κοινό, αναφερόμενη στις αρχές και τους σκοπούς της, τη μεθοδολογία, το θεωρητικό υπόβαθρο και την παιδαγωγική προσέγγιση της μεθόδου. Η επιμόρφωση ολοκληρώθηκε με τη Δέσποινα Καραγιάννη, γραμματέα του Μεσαιωνικού Ρόδου, η οποία παρουσίασε το ποίημα «Το Θανατικό της Ρόδου» του Εμμανουήλ Γεωργηλλά από το οποίο αντλούνται χρήσιμες πληροφορίες για το χρονικό της πανούκλας, τα ήθη της εποχής, τις χριστιανικές αντιλήψεις και δεισιδαιμονίες, αλλά και αρκετά πραγματολογικά και λαογραφικά στοιχεία.

Η δράση Time Travel

Στις 30 Νοεμβρίου και 1 Δεκεμβρίου έγιναν διαδικτυακές συναντήσεις με τους ενδιαφερόμενους και τους στάλθηκε σχετικό υλικό, ενώ το Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε προπαρασκευαστική συνάντηση όπου γνωρίστηκαν οι ομάδες μεταξύ τους και συζητήθηκαν αναλυτικά οι ρόλοι και η θεματική τους.

Tην Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2022 έλαβε χώρα η δράση Time Travel στον Προμαχώνα του Αγίου Γεωργίου. Οι συμμετέχοντες πήραν μέρος σε ένα παιχνίδι ρόλων: ντυμένοι με ρούχα της εποχής μεταφέρθηκαν στο Μεσαίωνα, ένα πρωί στην αγορά της πόλης, και συγκεκριμένα το έτος 1499, οπότε η Ρόδος μαστιζόταν από την πανούκλα και ο πληθυσμός είχε αποδεκατιστεί. Πάντα με οδηγό το ποίημα του Εμμανουήλ Γεωργηλλά, βίωσαν τις τραγικές συνέπειες της πανούκλας στη ζωή τους και στην καθημερινότητά τους, την ανησυχία, την ανασφάλεια και τις πιθανές ερμηνείες για το κακό που τους βρήκε, τα μέτρα που έλαβαν οι Ιππότες για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας και την ανακούφιση των νοσούντων. Η σύνδεση με το σήμερα και ο αναστοχασμός αφορούσε την πανδημία του κορωνοϊού, που επηρέασε τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο και άλλαξε την καθημερινότητα, τις συνήθειες, τις εμπορικές σχέσεις, την οικονομία και τις υγειονομικές παραμέτρους των διαφόρων χωρών. Με την ολοκλήρωση της ιστορικής δραματοποίησης έγινε επιτόπια αξιολόγηση της δράσης από τις ομάδες που συμμετείχαν, παρουσίασαν τα επιχειρήματα, τις απόψεις και τις διαφορετικές οπτικές που διατυπώθηκαν, με αποτέλεσμα να βγουν πολύτιμα συμπεράσματα, που θα συμπεριληφθούν σε μία γενική ανασκόπηση και θα παρουσιαστούν από το Μεσαιωνικό Ρόδο.

Οι διοργανώτριες, Άννα Αχιολά, Δέσποινα Καραγιάννη, Ελευθερία Μπινίκου και Γιόλα Πελεκάνου, σχεδιάζουν να συνεχίσουν την επιμόρφωση και σε άλλες οργανωμένες ομάδες που μπορεί να ενδιαφέρονται (π.χ. θεατρικές, περιβαλλοντικές κ.λπ.) και να συμβάλουν ενεργά στη διάχυση αυτής της ενδιαφέρουσας μεθόδου μάθησης και αξιοποίησης της τοπικής κληρονομιάς.